Cubase hakkında yardım ve öneriler

[akustikadam]

Öncelikle Hepsi ALINTIDIR Belirtmekte fayda var
Cubase ile müzik yaparken çok özel bir ses kartı almanıza gerek yok.
Bilgisayarınızın
ana kartında bulunan ses kartı da şimdilik işinizi görecektir. Ama eğer
bir MIDI keyboard'a sahip olursanız size büyük kolaylık sağlayacaktır.
Şimdi
adım adım yeni bir şarkı yapmaya başlayalım. Cubase her şarkıyı bir
proje olarak saklar. Bu yeni proje bir rock şarkısı, türkü, pop veya
deneysel bir çalışma olabilir. File menüsünden "New Project" seçtikten
sonra karşımıza açılan pencereden "Empty"yi seçerek kendimize yeni bir
boş proje sayfası açalım, Açılan "Select Directory" penceresinden
projemizin saklanacağı klasörü seçelim.
MIDI
Müzik enstrümanları dijital arabirimidir. MIDI bir yazılım veya cihazın birbirleri ile iletişim kurmasını sağlar.

Bunu yaparken birçok bilgiyi aktarır. Örneğin MIDI keyboard'dan veya diğer bir MIDI cihazından çaldığımız

notaları, uzunluklarını, hangi sertlikte çaldığımızı ve diğer birçok bilgiyi kodlayarak dijital ortamda kullanmamızı sağlar.

Cubase bize bu bilgileri grafik, nota veya tablo halinde gösterir ve istediğimiz değişiklikleri yapma olanağı sunar.

YENI MIDI KANALI AÇMAK
Project Menüsünde Add Track seçeneğinden MIDI'yi tıklayalım.

MIDI INPUT AYARLARI
Track-MIDIInspector'ün sol tarafta açık olduğundan emin olalım.

Sol
taraftaki in pop-up menüsünden MIDI input seçelim. Bu menüde
sistemimize daha önce kurduğunuz MIDI input'lar mevcut olacaktır.

Her kanal için ayrı bir MIDI input seçebilirsiniz. Kayıt yapacağınız MIDI kanalının Record Enable düğmesini kırmızı yapalım.
Birkaç notaya basalım ve "Track List'den veya "Transport" panelinden MIDI sinyalinin geldiğinden emin olalım.

MIDI OUTPUT AYARLARI
Herhangi bir MIDI kanalının output kanalını inspector'deki out pop-up menüsünden seçelim.

MIDI CHANNEL

Kullandığınız
sisteme göre "MIDI channel"lar inspector'de chn pop-up menüsünden
görülecektir. MIDI channel'ımızı buradan seçelim.

Eğer MIDI kanalını ANY olarak seçersek, MIDI sinyallerini kayıt esnasında kullandığınız MIDI enstrümanına yollar.

SES SEÇIMI

Inspector'deki
prg (program change) değerini değiştirerek MIDI cihazımızdan değişik
sesleri seçebiliriz. Program change mesajları bize 128 seçenek sunar.
Eğer MIDI cihazınız 128'den fazla sese sahip ise bank select bnk
değerini değiştirerek değişik gruplardaki seslere ulaşırız. Birkaç MIDI
notası çalarak seçtiğimiz sesin doğruluğunu kontrol edebiliriz.


CUBASE SÖZLÜĞÜ

Dijital ortam terimlerini (bazı terimler analog sistemlerde farklılıklar gösterebilir) ileride daha detaylı göreceğiz.

Audio in/out: Ses giriş/çıkış

Bnk bank : Sintizayzer ses bankaları

Bus: Ses veri yolu

Cliping: Sesin O seviyesini bir anlık geçmesi

Device: Cihaz, aygıt

Dîstortion: Sesin 0 seviyesini geçerek bozulması

Inspector: Cubase'de ses ve MIDI kanal detayları

MIDI: Müzik enstrümanları dijital arabirimi

MIDI input: MIDI giriş

MIDI output: MIDI çıkış

Mono: Tek bir ses kanalı

Normalize: Ses seviyesinin dijital olarak yükseltilme işlemi

Punch in/out: Kayıt yaparken belli bir ölçüde kayıt işlemini başlatıp/sonlandırma

Record Enable: Kayıt durumuna hazır hale gelmek

Stereo: 2 ses kanalı

Transport Paneli: Cubase'de başlama, durma, kayıt ve diğer fonksiyonların bulunduğu panel

VSTi: Sanal enstrümanlar

Program Change: Sintizayzer'ımızın ses seçim komutu

Cubase'de aranje ve miks

Şarkılarınıza
Cubase mikser yardımıyla doğal bir derinlik ekleyebilirsiniz. Bunun
için Cubase ile beraber gelen "Reverb A" ev kayıtları için yeterli
olacaktır.




TONMAYSTER

■ Limiter'ler ve
compressor'ler birer otomatik gain kontrol üniteleridir. Se*sin
seviyesini otomatik olarak ayarla*mamıza yararlar.
Genel olarak dinamik ünitelerinin kullanımı 5 ana başlık altında topla*yabiliriz:
1.
Sistemimizi ani ses değişimlerinden korumak: Sinyal ve gürültü
seviyesini optimum seviyede tutarak yüksek seviyelerde kayıt yaparken
beklenmedik yüksek ses seviyelerinden ve distortiondan korumak için ses
veri yoluna Limiter koyabiliriz.
2. Loudness artırımı: Sesi daha yoğun ya da daha zayıf yaparak Loudness seviyesini değiştirebiliriz.
3. Gürültü seviye kontrolü
4. "s", "t" ve "p" gibi gürültü çıkaran harflerle başlayan seslerin kayıtlarının kontrolü.
5. Özel efektler



Compressor'ler:
Compressor'ler düzenli olmayan ses seviyelerini düzelten bir çeşit
otomatik ses seviye ayarlayıcı olarak çalışarak, sesleri daha balanslı
ve düzgün duymamıza ve kayıt etme*mize yardım ederler. Ses çok
yüksek*ken ses seviyesini azaltır, ses seviyesi belli bir seviyeye
düştüğünde hiçbir şey yapmaz. Sesin başından sonuna kadar belli bir
balans içinde olmasını sağlar.
Enstrüman veya insan sesi kaydederken
her sesin bir di*namiği vardır. Kayıt esnasında enstrümanlar çalmışa
göre yüksek ve düşük seviyelere ulaşırlar ve buna enstrüman dinamiği
denir. Her ses kayıt cihazının da değişik dinamik seviyeleri vardır. Bu
yüzden ses kayıt yaparken dikkat et*memiz gereken iki önemli hu*sus
vardır:
• Eğer çok düşük seviyede kayıt yaparsak kayıt yaptığı*mız cihazın doğal olan gürültüsünü de duyulur bir seviyede kayde*deriz.
• Eğer çok yüksek seviyede kayıt ya*parsak seste bozulmaya (distortion) neden oluruz.
Bu
iki sorundan kurtulmanın en ko*lay yolu compressor kullanmaktır. Iyi
ayarlanmış bir compressor ile kayıt yapmak, en yüksek ses seviyelerini
distortion oluşturmadan ve en düşük ses seviyelerine de gürültü
seviyesinin üzerinde tutarak kayıt yapmamıza olanak sağlar.
Compressor'lerde Threshold, Ratio, Release ve Hold gibi bir takım ayarlar vardır.

Cubase'de edit ve aranje
Bu yazıda Key Editör, Sample Editör ve Aranje sayfası fonksiyonlarının bizlere sağladığı kolaylıkları göreceğiz.

CUBASE'DE
yeni bir proje sayfası veya halen üzerinde çalışmakta oldu*ğumuz bir
Cubase şarkısı açalım. Transport panelindeki locator'un L değerine 1 ve
R değerine 2 yazarak 1. ve 2. bar arasını loop alanı olarak
işa*retleyelim. Bu loop alanı içersindeki herhangi bir MIDI Part'ı
üzerine çift tıklayarak KEY EDITÖR penceresini açalım.
KEY EDITÖR

Key
Editor'ün içinde görülen yatay uzun barlar bize dikey konuma göre
notaları, yatay konumuyla ise nota uzunluklarını ve hangi ölçüde
olduğu*nu gösterir. Sol tarafta gördüğümüz MIDI Keyboard, bize doğru
notaları seçebilmemiz için sanal bir keyboard görevi görür. Key
Editor'ün altında bulunan 'Controller Display (göster*gesi)' velocity,
modulation vb diğer MIDI değerlerini grafik olarak görmemizi sağlar.
Key
Editor'de faremizi herhangi bir noktaya getirdiğimizde üst taraftaki
Toolbar'da hangi nota ve ölçü içinde olduğumuzu ve sağ taraftaki sanal
pi-yano'dan da hangi notayı işaretlediği*mizi görürüz.
► Key Editör'den kalem (pencil) ara*cını seçelim.
► Dilediğimiz herhangi bir noktaya tıklayalım.
►
Eğer sadece bir kere tıklarsak yaz*dığımız nota "length Q" değeri kadar
olacaktır. Daha uzun notalar yazabilmek için length Q değerini her
sefe*rinde değiştirmektense faremizle tık*layıp sağa doğru çekerek
istediğimiz uzunlukta notaları daha kolay elde edebiliriz. >
Yazdığımız notaların şiddeti (velo-city) tool barda'ki "insert
velocity" değeri kadar olacaktır. Notaların şid*detini "key editor"ün
altındaki "cont-roller display"den yapabiliriz.

"The Snap"
fonksiyonu bize yerleş*tirdiğimiz notaların doğru yerlerde ol*masını
sağlar. Bunu Bars+Beat, Se-conds, Time Code, Samples değerleri*ne göre
yapabiliriz. Biz örneklerimiz*de Bars+Beat seçeneğini kullanacağız.



KEY EDIT ile düzeltmeler

Yazdığımız
bir notayı düzeltmek için Tool Bar'dan"Arrow" aracını kullanı*rız.
Sadece bir notayı düzeltmek isti*yorsak o notanın üzerine bir kere
tık*layarak işaretleyelim. Birden fazla no*tayı düzeltmek istersek
klavyemizden Shift'e basıp düzeltmek istediğimiz di*ğer notaları da
tıklayarak seçebiliriz. Faremizi işaretli notanın/notaların sol başına
veya sağ başına getirerek sol-tıklayıp sağa sola çekersek seçtiğimiz
notanın uzunluğunu ve başlangıç nok*tasını değiştirebiliriz. Faremizi
seçtiği*miz notaya sol tıklayıp yukarı-aşağı çekersek de notayı
değiştirmiş oluruz. Ctrl-A ile tüm notaları seçerek aynı anda tüm
notaların değerini değiştire*biliriz.

Velocity: Velocity bize
notaların hangi sertlikte/şiddette çalındığını gösterir. Key editörün
altındaki "Controller" göstergesi, notaların velocity değerle*rini
grafik olarak değiştirmemize ola*nak sağlar. Velocity değerleri ise,
bize yazdığımız notaların kulağa daha doğal gelmesini sağladığı gibi
şarkıları*mızda iniş ve çıkışları da kolayca yap*mamıza yarar.
Ouantize: Quantize notaların yerli yerin*de olmasını sağlayan bir fonksiyondur.
Aranje
sayfasında quantize yaptığı*mızda seçili olan part ve içindeki no*talar
da quantize işlemine tabii olur. Key Editor'de ise sadece seçili olan
notalar quantize işlemine tabii olur. Hiçbir nota seçili değil ise
bütün nota*lar quantize işlemine tabii olur. (Kısa-yol"Q")
Şimdi bir örnekle Quantize fonksi*yonunu görelim:
Örnek olarak 10 tane nota kaydetti*ğimizi ve bunu Key Editor'den düzel*teceğimizi farz edelim.



Yukarıdaki resimde de görüldüğü gibi bazı notalar tam yerli yerinde değil ve dinlerken de kulağımıza doğru gelmiyor.
►
Key Editor'de quantize, 1/16'lık nota değerinde seçili olarak açılır.
Eğer 1/32'lik 1/8'lik veya diğer bir de*ğere göre quantize yapmak
istersek Tool Bar'daki "Quantize pop-up" menüsünden bu seçimi
yapabiliriz.
► Tüm notaları quântize yapmak için herhangi bir nota
seçmeye gerek kal*maksızın MIDI menüsünden "Över quantize - Q"
seçeneğini tıklayarak qu-antize işlemini gerçekleştirmiş oluruz.
►
Sadece belirli notaları Quantize yapmak için Tool Bar'dan "Arrow"
aracını alıp gerekli notaları işaretle*dikten sonra quantize (Q)
yaparız.

► Key Editor'de her hangi bir Cont*roller göstergesi
yoksa Key Editor'ün herhangi bir yerinde faremizle sağ tıklayalım.
Açılan menü seçenekleri*nin en altında bulunan "Create New Conroller
Lane" seçeneğini seçelim. Böylece velocity göstergesi Key Editor'ün
altında açılmış oldu. Eğer açı*lan ufak pencerenin içindeki pop-up
menusunu de açarsak daha birçok controller seçenekleri olduğunu
görü*rüz. Biz örneğimizde "velocity " seçe*neğini inceleyeceğiz.


Controller pop-up'dan Velocity'i tıklayalım.

Velocity'ler
bize düşey çubuklar olarak görünecektir. ► Kalem fonksiyonunu alarak bu
dü*şey çubukları uzatıp kısaltarak velo*city değerlerini
değiştirebiliriz. Aynı vuruşta birden fazla nota varsa vele-ocity
değişikliği üst üste olan notaların hepsine etki eder. Sadece belli
notala*rın velocity değerlerini değiştirmek is*tiyorsak "arrow"
fonksiyonu ile bu notaları seçtikten sonra kalem fonksi*yonu ile
gerekli değişiklikleri velocity grafiğinden yapmamız gerekiyor.
►
Yan yana birden fazla notanın ve*locity değerlerini değiştirmek için
"Li-ne" fonksiyonunu kullanarak inişler ve çıkışlar yaratabiliriz.
Transport panelinden Play tuşuna basarak yaptığımız düzeltmeleri dinle*yebiliriz.

Mavi kısmı kopyaladık.

Yukarıdaki mavi seçili bölümü yapıştırdık. Müzik CD lerini Hangi Hızda Basmalıyız?
Müzik
CD'leri basarken kalite, kullandığımız yazma hızı ile doğrudan
bağlantılı olup ses kalitesine direkt etkisi artık herkes tarafından
biliniyor. Bu arada CD yazıcımızın ve kullandığımız CD-R'ın da etkisi
azımsanamayacak kadar fazla. CD'lerimizi daha hızlı yazdırdığımız zaman
CD deki error-hata sayısı doğrudan hızla bağlantılı olarak
fazlalaşmıyor. Kullandığımız ses dosyaları dijital olmasına karşın
aslında CD yazdırma işlemi analog bir işlem. CD yazıcıları CD'lerin
okuma yüzeyinde ufak tümsekler oluştururlar. CD çalarımıza bir CD
koyduğumuzda CD çalar bu tümsekleri okur.
Bu tümseklerin aralıkları
ve özellikle bu tümseklerin aralarındaki köşelerin keskinliği çok
önemlidir. Bu köşelerin keskinliği kullandığımız CD yazıcı ve CD-R ile
de bağlantılıdır.
Bu köşeler yazma hızını artırdıkça keskinliklerini
yetirirler ve daha yuvarlak veya yumuşak köşeler oluşturmaya başlarlar.
Bunun sonucunda da yüksek hızlarda basılmış audio CD'leri normal CD
çalarlarda kullanırken "jittery" CD'deki dijital ses bilgilerinin
okunmaz bir hal almasına yol açar. Pek çoğumuzun evde bastığı audio CD
lerin normal CD çalarlarda çalmaması, yüksek hızda audio CD
yazdırmamızdan kaynaklanır. Audio CD'lerimizi 4x veya daha düşük
hızlarda yazdınrsak bu tür sorunlarla karşılaşma olasılığı çok daha
düşük olacaktır.


Ses Dosyaları Terminolojisi

■ Audio Clip: Cubase ile ses kaydı yaptığımızda sabit diskte ses dosyası, Cubase'in içinde audio clip yaratılır.
Bu audio clip'ler sabit diskteki ses dosyasını
temsil ederler. Audio clip'lerin bir tek ses
dosyasından oluşması gerekmez. Örneğin bir
audio clip'de birtakım düzeltme işlemleri
yaparsak
yeni bir audio clip de yaratmış oluruz. Böylece orijinal audio clip,
üzerinde herhangi bir değişiklik yapılmadan muhafaza edilmiş olur.



■
Audio Event: Cubase'de ses kaydı yaptığımızda bir de audio event
yaratılır. Bu audio event, audio clip'lerini çalar. Cubase aranje
sayfasında da biz bu audio event'lerini kullanırız.
| Audio Part:
Kopyalama, yer değiştirme ve diğer düzeltme işlemlerinde aynı ses
kanalında birden fazla audio event kullanıyorsak bunları bir audio part
altında toplayıp aynı işlemleri daha kolay yapmamızı sağlar.
Sample
Editör penceresinde, üzerine çift tıkladığımız audio event'in temsil
ettiği audio clip'in "waveform"unu görürüz. Sağ ve soldaki minik mavi
kutucuklardaki event start/event end bize kayıt yaptığımız ses
dosyasının (Cubase içinde yaratılan audio clip'in) ne kadarını
kullandığımızı gösterir. Bu mavi kutucukları fare ile öne veya arkaya
alarak kullandığımızda, audio event'in başlangıç ve bitiş noktalarını
değiştirebiliriz.
SAMPLE EDITÖR
Sample Editör bize "ses"
dosyaları üzerinde düzeltmeler yapma imkanı sağlar. Bu işlemler
"none-destructive-kalıcı olmayan" ve geri dönüşümü, "Offline Process
History" penceresini kullanarak yapabiliriz.
Sample editor'de range selection ile seçilen bölüm mavi olarak görülüyor.

Sample Editör Fonksiyonları
► Range selection: Sample Editör ile kesme, kopyalama, yapıştırma ve silme işlemlerinde "range selection" aracım kullanırız.
►
Cut - Kesme: Sample Editör penceresinde "range selection" aracı ile
dilediğimiz aralığı seçip "Edit" menüsünden "cut" seçeneğini tıklarsak
seçtiğimiz aralık kesilmiş olur.
► Copy - Kopyalama: "Range
selection" aracı ile aralığımızı seçtikten sonra "Edit" menüsünden
Copy'i tıklarsak seçti*ğimiz aralık kopyalanmış olur.
► Paste -
Yapıştırma: Cut veya Copy ile seçtiğimiz aralığı fare ile
yapıştıracağımız yeri tıklayarak işaretledikten sonra "Edit" menüsünden
"Paste'i tıklarsak yapıştırma işlemini de gerçekleştirmiş oluruz.
Yapıştırma yaparken her*hangi bir aralık seçmezsek, yapıştırma
seçtiğimiz noktanın sağ tarafındaki clip'leri otomatik olarak sağa
kaydırır. Bir aralık seçersek bu aralıktaki clip'i silip kendini
silinen yere yapıştırır.
► Delete - Silme: "Range selection" aracı
ile bir aralık seçtikten sonra "Edit" menüsünden "Delete" seçeneğini
tıklayarak istenmeyen kısımları silebiliriz.
► Insert Slient -
Boşluk Ekleme: Bu fonksiyon ile audio clip içersine sessiz bir boşluk
eklemiş oluruz. Audio clip'in içinde sessiz bölümlere veya audio clip'i
sağa doğru kaydırmamız gerekiyorsa bu fonksiyondan faydalanırız.